‘Toeleveranciers begrijpen overwegingen architect niet’
Bouwnieuws | Door de redactie
Geplaatst: 06-04-2010
“De architect kent de markt, de toepassingen, de opdrachtgever en het eindgebruik. De toeleveranciers kennen die niet. Ze begrijpen de overwegingen van de architect - die uitgaat van het gebouw, het eindproduct - niet of willen die niet zien.” Dit zegt Michiel Cohen, één van de oprichters van bureau Cepezed in Delft.
Door Desirée Crommelin
Plaatst u zich als architect buiten de bouwkolom?
“Onzin, we zijn allen een schakel in de keten; haal je er één uit dan wordt de bouwkolom instabiel. Kijk maar naar wat er veertig jaar geleden in Zweden plaatshad: daar zijn architecten opgeruimd door de bouwwereld en sindsdien is daar geen fatsoenlijk gebouw meer neergezet”.
Wat is de rol van de architect in de keten?
“De architect zorgt voor innovatie. Toeleveranciers denken innoverende producten op de markt te brengen, maar daaraan heeft niemand iets. Zij hebben geen benul waar hun product heen gaat, nadat het bij hen de poort heeft verlaten. Mijn advies aan toeleveranciers is: maak eindproducten voor doelgerichte toepassingen, niet al die halfproducten. We moeten af van dat gebroddel van op-maat-zagen op de bouwplaats. Dat is tijdrovend, klungelig en te veel tussenpartijen willen eraan verdienen. Ik weet waarover ik het heb. Vijfentwintig jaar geleden begonnen we bij Cepezed met het sandwichpaneel. We probeerden de industrie voor dit innoverende product te interesseren, maar stonden binnen vijf minuten weer buiten. En ach, nu is dit een grote markt en nodigen partijen mij uit om er lezingen over te houden. Helaas is het nog steeds een halfproduct en geen eindproduct. Echt een gemiste kans voor toeleveranciers.”
Hoe is uw aanpak om materialen te krijgen voor het te bouwen eindproduct?
“We gaan tijdens het ontwerpen op zoek naar hoe de toepassing gemaakt kan worden en wie het kan maken. Wij brengen bij de toeleverancier onze expertise in, hij de zijne. Zo verkort je de informatieweg en denkt iedereen doelgericht mee. Mijn ervaring is dat deze aanpak inspirerend en grensverleggend is. In deze exploratiefase zeggen we altijd, dat we op zoek zijn en ook met anderen in gesprek zijn.”
U omzeilt daarmee de aannemer.
“Ja, dat is niet ons doel, maar wel het gevolg om die toepassing te krijgen die wij willen voor ons ontwerp. Dat we een betere prijs krijgen ligt voor de hand. De toeleveranciers offreren per definitie lager, want de gebruikelijke laatste termijn voor de aannemer valt weg. Weet je, in veel landen bestaat de hoofdaannemer niet eens en regelt de architect alles.”
Hoe zit het dan met Europese aanbestedingen?
“We maken vijf of zes nevenaanbestedingen, waar onderaannemers op kunnen inschrijven: dus één voor het dak, één voor de gevel, één voor de constructie etcetera. Als iemand het beter kan, is hij altijd goedkoper. Zo blijven wij wel buiten die vertroebelende werking van het onderbrengen bij één aannemer met zijn inkoopvoordelen. Bij Cepezed geldt: “Wie zijn werk goed doet, krijgt zijn geld. Dat gemarchandeer van Nederlandse aannemers na de uitbesteding is wat ons betreft hun risico.”
Mag je een bestek na aanbesteding openbreken?
“Officieel niet, onofficieel komt het veel voor en de jurisprudentie in Nederland is hierover heel zwak. Aannemers offreren vaak te laag. Na de aanbesteding breken er wildwest-taferelen uit op zoek naar de gaten in het bestek. Dan begint het gemarchandeerd met architect en opdrachtgever. Het is dus zaak dat opdrachtgevers stevig in hun schoenen blijven staan over hun bestek, want wat mij betreft ‘vergelijkbare’ materialen zijn altijd minder.”
Hoe ziet de bouwwereld er over tien jaar uit wat betreft duurzaamheid?
“Bij duurzaamheid gaat het om functionele duurzaamheid. Dus ervoor zorgen dat het gebouw veel kan en geen monomane ontwerpen leveren voor een enkelvoudig gebruik dat bij oplevering al achterhaald is. De politieke Haagse definitie van duurzaamheid is een beetje dom. Het is van alles een beetje: energiebesparing, duurzaamheid van materialen, klimaatbeheersing. Dat zijn afgeleide toepassingen van een ontwerp. Een niet goed gedetailleerd duurzaam ontwerp, los je echt niet op met isolatiemateriaal.”
Welke materialen zijn duurzaam?
“Staal en hout. Staal kan ontzettend veel en is uitermate geschikt voor functioneel duurzaam bouwen in kolombouw. Je bouwt er elegante thermisch lichte gebouwen mee. Staal is nauwkeuriger te gebruiken dan beton, energievriendelijk, overvloedig op de markt te krijgen en kan na afbraak hergebruikt worden. Hout is ook goed bruikbaar in duurzaam bouwen, maar heeft zijn beperkingen.”
Hoe wordt er voor de toekomst gebouwd?
“De jaarlijkse bulk nieuwbouw is nauwelijks innoverend wat betreft duurzaamheid. Belangrijker is de Nederlandse voorraad van zes miljoen bestaande woningen. In Frankrijk is men daar mee bezig. Zo zit ik in een Franse energiecommissie, die onder andere een pakket ontwikkelt voor energiebesparing in bestaande gebouwen en woningen. Dat wordt pas een goed eindproduct wat betreft duurzaamheid voor de markt en de politiek.”
Verandert BIM of driedimensionaal ontwerpen de samenwerking tussen architect en toeleverancier?
“BIM, het Bouw Informatie Model is niets anders dan een suf administratie-instrument voor toeleveranciers en aannemers, die één-op-één willen boekhouden. Het is dodelijk voor innovatie en creativiteit. Een driedimensioneel ontwerpprogramma is van een hele andere orde. Dat volgt objectief je ontwerp en de reële mogelijkheden wat kan en niet kan. Detaillering wordt dus sterker en dat vraagt inderdaad meer van de samenwerking tussen architect en toeleverancier. Het vervangt de architect niet. Zonder architect raken bij gebrek aan respons ook de échte innovatieve toeleveranciers op een dood spoor en is de markt overgeleverd aan imitatie in oneindige herhalingen, zoals in Zweden.“
Overig Bouwnieuws
|
|