Benthem Crouwel werkt aan versterking en vernieuwing Afsluitdijk
Bouwnieuws | Door een onzer verslaggevers
Geplaatst: 02-05-2018
ROTTERDAM - Benthem Crouwel Architects is geselecteerd als architect voor de versterking van de Afsluitdijk. Samen met West 8 Urban Design & Landscape Architecture vormt Benthem Crouwel Architects het ontwerpteam van Levvel, een combinatie van BAM, Van Oord en Rebel.
Rebel. Maandag 23 april presenteerden Rijkswaterstaat en Levvel de ontwerpen aan de media en aan een grote groep stakeholders die de afgelopen jaren nauw betrokken zijn geweest bij de planvorming. De realisatie van het project, dat naast het versterken van de dijk ook onder meer het vergroten van de waterafvoercapaciteit behelst, start naar verwachting eind 2018. De naam Levvel is een palindroom, gebaseerd op “Lely’s Erfgoed Veiliggesteld”. Daarnaast verwijst de naam naar het peilbeheer van het IJsselmeer en het keren van hoog water, twee belangrijke functies van de Afsluitdijk.
De Afsluitdijk is een waterbouwkundig icoon. Voltooid in 1932, beschermt de 32 kilometer lange waterkering (de langste dam van Europa) Nederland al bijna 90 jaar tegen overstromingen. Een uniek en indrukwekkend werk van Nederlandse ingenieurs, en naast de Chinese Muur één van de twee door mensen gemaakte bouwwerken die zichtbaar zijn vanuit de ruimte.
Met respect voor het waterbouwkundig erfgoed en de iconische gevoelswaarde van de Afsluitdijk ontwerpt Benthem Crouwel Architects met West 8 verschillende verstevigingen en vernieuwingen: versterking van de dijk, nieuwe pompgemalen die het mogelijk maken ook bij hoog water in de Waddenzee water uit het IJsselmeer te pompen, een vismigratierivier en een nieuw fietspad aan de zeezijde. Het beroemde Dudokmonument krijgt een update. Benthem Crouwel Architects is binnen het team van Levvel verantwoordelijk voor de architectonische kwaliteit van de werkzaamheden.
Met de versterking van de Afsluitdijk wordt een bouwwerk dat voor Nederlanders van onschatbare praktische, gevoelsmatige en historische waarde is, klaar gemaakt voor de toekomst.
Een nieuwe dijkversterking
Vanaf de kant van de Waddenzee wordt de dijk versterkt en verhoogd. Het nieuwe ondertalud zal bestaan uit speciaal voor dit project ontwikkelde betonelementen, de zogenaamde Levvel-blocs. Deze zijn doorontwikkeld vanuit de bestaande X-blocs die veel gebruikt worden voor waterkering en dijkversterking.
Het innovatieve Levvel-bloc is makkelijker te plaatsen en bevat minder beton. Door zijn symmetrie en regelmatige plaatsing geeft het blok een rustig beeld dat past bij het strakke, autonome karakter van de dijk. In de openingen van de blokken wordt grit geplaatst om de groei van zoutminnende planten te bevorderen. Samen met nieuwe stormvloedkeringen bij Kornwerderzand en Den Oever zorgen deze aanpassingen voor een Afsluitdijk waarvan de veiligheid tenminste tot 2100 gegarandeerd is.
Spuien als het kan, pompen als het moet
Het huidige spuicomplex bij Den Oever wordt uitgebreid met extra spuisluizen. Bij een hoge waterstand in de Waddenzee is spuien niet mogelijk en moet het tevens mogelijk zijn om water uit het IJsselmeer af te voeren. Daartoe worden hier twee grote pompgemalen geplaatst.
Vrij baan voor de vissen
Sinds de voltooiing van de dijk in 1932 is het voor de trekvissen die zowel in zoet- als zoutwater leven onmogelijk om vrij tussen IJsselmeer en Waddenzee heen en weer te bewegen. Vissen die van de Waddenzee naar het IJsselmeer willen zwemmen moeten sterk genoeg zijn om tegen de stroom in te kunnen. Bij Kornwerderzand wordt een vismigratierivier aangelegd, wat een positieve uitwerking op de visstand zal hebben. Het is een uniek staaltje waterbouwkunde omdat de rivier de vissen vrij doorgang moet bieden terwijl zoet en zout water gescheiden blijven. Levvel realiseert de opening in de Afsluitdijk voor de vismigratierivier.
Fietsen met uitzicht
Het huidige fietspad heeft aan de ene kant uitzicht op de autoweg, aan de andere kant op de hoge kruin van de dijk. Dit fietspad blijft behouden en in de nieuwe situatie komt er een extra fietspad aan de kant van de Waddenzee, over de gehele dijk met vrij en weids uitzicht op de Waddenzee.
Dudokmonument
Het karakteristieke monument van Dudok wordt behouden en het gebied eromheen wordt uitgebreid en beter toegankelijk gemaakt voor het publiek. De huidige voetgangersbrug wordt vernieuwd en verplaatst waardoor het verticale karakter van het monument (uniek op de dijk) wordt versterkt.
Beleef de Afsluitdijk
De Afsluitdijk is een noodzakelijk bouwwerk: een beschermende waterkering en een verbinding tussen twee provincies. Tegelijk is het een uniek gebied en een ervaring van contrasten. Een symmetrische constructie en een woelige zee; een klassieke groene zeedijk en grijs beton vormen samen deze uitzonderlijke weg door het water. Hoe natuur, Hollands landschap en waterbouwkundige geschiedenis beleefd worden krijgt ook een plaats in dit ontwerp. Bij Kornwerderzand loopt straks een nieuwe wandelroute waar voetgangers via het Kazemattenmuseum en de stormvloedkering, langs de spuisluizen naar de vismigratierivier kunnen wandelen.
Planning
De werkzaamheden aan de Afsluitdijk starten naar verwachting eind 2018 en duren tot eind 2022. Doordat de werkzaamheden plaatsvinden vanaf de zeezijde, wordt de hinder voor weggebruikers aanzienlijk beperkt. Na de afronding van de werkzaamheden blijft Levvel nog voor 25 jaar verantwoordelijk voor het onderhoud.
Overig Bouwnieuws
|