Betonketen werkt aan verduurzaming
Bouwnieuws | Mari van Lieshout
Geplaatst: 16-11-2011
Op de innovatie-estafette in Rotterdam is onlangs het Programma Verduurzaming Betonketen gelanceerd. Bijna twintig partijen in de Nederlandse bouwwereld werken in het programma samen. Een van de partijen is de Vereniging van Betonfabrikanten Nederland (VOBN). “In de hele keten, van productie tot toepassing en hergebruik zetten we in op vergaande verduurzaming”, vertelt VOBN-directeur Ron Peters in de november-uitgave van Bouwformatie die geheel in het teken staat van de morgen te houden Betondag in de Rotterdamse Doelen.
Bijzonder aan het Programma verduurzaming betonketen is dat het alle schakels in de Nederlandse betonketen behelst en niet alleen gaat over het product beton, maar ook over betonnen constructies. “Het is onze doelstelling is om met elkaar te komen tot een breed gedragen en onafhankelijke definitie van duurzaam beton. Vervolgens moeten we alles in het werk stellen om deze toe te passen in de gehele Nederlandse keten.” Werkgroepen op de vier themagebieden van energie, grondstoffen, emissies en biodiversiteit/ ecosysteem werken inhoudelijke doelstellingen voor 2020 en 2050 uit. Naast de afzonderlijke schakels in de keten worden ook de verbindingen daartussen meegenomen. Dit betekent dat er bijvoorbeeld ook gekeken wordt naar ontwerp, logistiek en transport. Peters: ‘En op dat terrein zijn er best nog wel verbeteringen te realiseren.’
Green Deals
Vriend en vijand zijn het erover eens. Innovatie is de weg naar een weerbare Nederlandse economie. De zogeheten Green Deals moeten daarbij helpen. De Nederlandse betonbranche brengt het Programma Verduurzaming Betonketen in. "Omdat het altijd duurzamer kan", aldus Ron Peters, directeur van VOBN, een van de partners in het programma. Green Deals als instrument tot verduurzaming van de economie. Het kabinet heeft 59 afzonderlijke afspraken met individuele bedrijven, brancheverenigingen en lagere overheden gemaakt. Ook met de betonbranche. Maar beton was toch al zo duurzaam? “Beton wel, maar in de keten kan het nog wel een tikkeltje beter”, reageert VOBN-directeur zegt Ron Peters. “Dat maakt het Programma Verduurzaming Betonketen ook zo interessant. Winning, productie transport, elke denkbare schakel wil meewerken aan verdere verduurzaming.” Tijdens de Betondag zal de Green Deal zeker op enigerlei wijze onder de aandacht worden gebracht. Maar met het publiek dat vooral bestaat uit beton minnenden zal Peters weinig overredingskracht aan de dag hoeven te leggen om het te overtuigen van de duurzame eigenschappen van beton. Anders ligt dat, zegt hij, bij andere partijen. Bij opdrachtgevers bijvoorbeeld of voorschrijvers, beleidmakers maar ook een deel van de architecten.
Vormvrij
Peters benadrukt het nog maar eens: Beton past perfect in de opbouw van een duurzame samenleving. Het is ook de boodschap op de site www.duurzaambeton.nl, een initiatief van het Betonplatform bestaande uit VOBN,Cascade, Cement& Betoncentrum, VHB en BFBN waar de bezoeker middels een reeks video’s wordt uitgelegd waarom de keuze voor beton een keuze is voor duurzaamheid. Bij de promotie van het beton boekte het platform recentelijk nog een aardig succesje met de erkenning dat beton een levensduur wordt toegeschreven van meer dan honderd jaar. Niettemin blijft rond beton – in elk geval in de ogen van de actoren in de betonbranche - op onverklaarbare wijze de sfeer hangen van een product dat dan wel heel lang meegaat, maar dat daarmee niet per definitie ook duurzaam is. Peters: “Soms vraag ik me wel eens af waarom we het steeds weer uit moeten leggen. Het materiaal wordt al tweeduizend jaar gebruikt, me dunkt dat de levensduur wel bekend is. Ik weet niet waar het mee te maken heeft. Misschien komt het omdat sommigen het product gewoon niet mooi vinden. Terwijl beton vormvrij is. Je kunt er van maken wat je wilt, je kunt er ook fantastisch slank mee bouwen en duurzame energieconcepten in verwerken.”
Beeldvorming
Zou de beeldvorming wellicht beïnvloed zijn door de zand-, grind-, en mergelwinning waartegen met name vanuit de hoek van natuur- en landschapsbeheer bijna traditioneel bezwaren zijn? Peters kan het zich nauwelijks voorstellen. “Als je ziet hoe de afgravingen juist in het landschap worden ingepast, dan erkennen ook de grootste criticasters dat afgravingen geen aantasting van het landschap maar juist een verrijking vormen.” Maar toch, het eindproduct kan altijd duurzamer zegt ook Peters. Een belangrijke stap in de verduurzaming binnen de keten kan volgens hem worden gezet wanneer producenten van beton meedenken met hun afnemers. “De VOBN-leden hebben bij uitstek de kennis over het juiste betonmengsel voor de verschillende toepassingen. Als de afnemers – en dan heb ik het niet alleen over de aannemers maar ook bijvoorbeeld opdrachtgevers of architecten – veel meer van die expertise gebruik zouden maken, kunnen de faalkosten nog aanmerkelijk naar beneden. Het zou een flinke stap vooruit zijn die bovendien vrij gemakkelijk is te zetten. Als ik iets over een hout wil weten, ga ik toch ook niet te rade bij een glaszetter. Dan raadpleeg ik een timmerman. De afnemers van beton moeten erkennen dat die expertise ligt bij de producenten.” Ook Ton Pielkenrood, directeur van Bond van Fabrikanten Betonproducenten in Nederland (BFBN), merkt dat duurzaamheid niet de eerste associatie is die mensen bij beton hebben. ‘Die jarenlange mergelwinning uit de Sint Pietersberg zit ons imago toch wel een beetje in de weg. We hebben al bijna geen bergen en dan graven we ze nog weg ook. Ook de CO2-emissie bij de productie van portlandcement speelt ons parten. Cement is de duurste en ook meest milieubelastende component in beton. Uit kostenoogpunt ligt een zuinig gebruik voor de hand. Bij de productie van beton wordt, voor zover dat volgens de voorschriften mag en technisch verantwoord is, gekozen voor (combinaties van) bindmiddelen met een lagere milieudruk. Hulpstoffen kunnen het gehalte aan bindmiddelen verder beperken.
Energieneutraal
Pielkenrood: “Anderzijds is de mergelwinning in Nederland een aflopende zaak en dat CO2 verhaal wordt ruimschoots gecompenseerd met de besparingen die vervolgens te realiseren zijn met gebruikmaking van betonkernactivering. Met die toepassing kunnen we heel gemakkelijk comfortabele en energieneutrale huizen bouwen. Maar ook op vele andere gebieden bewijst beton zijn duurzaamheid.” Een tekort aan grondstoffentekort vreest Pielkenrood, niet volgens hem zal de handel altijd voor grondstoffen blijven zorgen, zonodig uit het buitenland. Maar in dat geval mist Nederland, zo merkt Pielkenrood fijntjes op, natuurlijk wel de ‘fantastische natuurontwikkelingen’ van de zand- en grindwinners. Pielkenrood waarschuwt de politiek dat ze geen gekke dingen moeten doen op het gebied van vergunningsverlening. “We kunnen ons geen periode van schaarste veroorloven die ontstaat als er plotseling een aanvoerbron wegvalt. Veel van onze toekomstige grondstoffen zit nu in bovendien zijn al die gebouwen die straks gesloopt moeten worden, de transitie naar het gebruik van secundaire materialen is natuurlijk een fantastische ontwikkeling.” Pielkenrood verwijst daarbij naar de alternatieve grondstoffen voor cement zoals gegranuleerde hoogovenslak, poederkoolvliegas en andere industriële slakken. Het gebruik daarvan verlaagt de CO2-uitstoot van 1000 kg per ton portlandcement naar zo’n 300-400 kg. Het is uit oogpunt van duurzaamheid het meest efficiënt om de keuze van het cementtype voor een bepaalde betontoepassing daarom te bepalen op basis van technische en/of economische overwegingen, stelt het Betonplatform.
Betondag
Morgen wordt in de Rotterdamse Doelen de jaarlijkse betondag gehouden. De ruim 3000 deelnemers, ruim 200 exposanten, de speciale programma's, de inlooplezingen, een mediacorner, het Ingenieurs- en Jongerenplein, zijn onderdelen van een recept voor een collegiale sfeer. Het thema van dit jaar is 'De energie van beton'.
Overig Bouwnieuws
|