Bouwen volgens principes Agrodome heeft tij mee
Bouwnieuws | Door de redactie
Geplaatst: 20-02-2009
Geen steen, geen cement, noch gewapend beton is er te pas gekomen aan de bouw van vier woningen aan de Veerweg in Wageningen. Dat het kan, duurzaam bouwen, is bewezen met het project Agrodome, waarin de universiteit Wageningen, de gemeentelijke overheid, bouwbedrijf Van Swaay en de Woningstichting samenwerkten.
Door Arjo van der Gaag
Foto’s Stichting Robinia
De huizen zijn inmiddels verkocht voor ruim 3,5 ton, een is er onbewoond en wordt gebruikt als demonstratiewoning. Ze is in gebruik bij de stichting Robinia – en een medewerkster werkt er diep tevreden: uitzicht over de Rijn, veel lichtinval. En die atmosfeer! “Je wordt er minder snel moe, kunt je beter concentreren. Het is hier aangenaam. De vochtregulatie is goed.” Het ruikt inderdaad een beetje naar een sauna. Oorzaak: het gebruik van vrijwel niets anders dan natuurlijke, ‘hergroeibare’ bouwmaterialen, die het milieu zo min mogelijk belasten bij de winning, die zo dicht mogelijk bij huis gebeurt, om milieuvervuiling door transport te verkleinen. Kenmerk is dat het materiaal na de sloop kan worden gecomposteerd. Voor de constructie van het bouwwerk is gebruik gemaakt van houtskeletbouw; Het beton van de vloer is vervangen door eiwitschuim beton; er is niet geheid omdat dit niet nodig is vanwege het geringe gewicht van het huis. De muren zijn aan binnen- en buitenzijde bedekt met schelpenstucwerk en binnen afgewerkt met leemverf. Voor de isolatie is vlaswol in plaats van glaswol gebruikt. De dakpannen zijn van larikshout; het platte deel van het dak wordt gesierd door vetplantjes voor de groene uitstraling van de woningen en ook voor de isolatie van het dak. De dakgoten bestaan uit uitgeholde boomstammen en in de tuinen staan alleen inheemse planten.
Houtlijmen
Alleen de pvc-buizen en het metaal van waterleidingen bestaan nog uit conventioneel materiaal. Het liefst hadden de ontwerpers ook gebruik gemaakt van nieuwe organische houtlijmen die op de Universiteit Wageningen werden ontworpen, maar de goedkeuring daarvan kostte te veel tijd. De bouwers zijn er in geslaagd de huizen met de natuurlijke grondstoffen te bouwen zonder in conflict te komen met de bouwvoorschriften. Het overleg daarover kostte wel tijd: de eerste plannen voor Agrodome dateren al van tien jaar geleden.
Bewoonbaarheid
Over het interieur is zichtbaar nagedacht – maar er is nadrukkelijk naar gestreefd om elke associatie met alternatieve geitenwollensokkenbouw te vermijden. Dr. Jan van Dam, verbonden aan de Agrotechnology and Food Sciences Group van de Universiteit Wageningen, is vanuit de universiteit ‘de trekker’ van het project: “Kan je je nog die alternatieve bouw herinneren van huizen die vooral uit strobalen bestonden? Dat wilden we niet. We wilden goed bewoonbare huizen bouwen.” Van Dam is ervan overtuigd dat het met de bewoonbaarheid wel goed zit, maar de wetenschappelijke onderbouwing moet er nog wel komen. Ook om overheden en de markt ervan te overtuigen dat met deze manier van bouwen niet alleen het milieu, maar ook de portemonnee gediend is. Bewoners zullen gaan rapporteren over hun ervaringen met het leefklimaat en de onderhoudsgevoeligheid van de natuurlijke materialen. “Een van de doelstellingen van het Agrodome-project is om te bezien of het gebruik van natuurlijke materialen leidt tot een beter binnenklimaat. Maar hoe ga je dat meten? We hebben geld gevraagd aan de ministeries van EZ en VROM, maar ook het bedrijfsleven zou moeten meewerken’, aldus Van Dam. Vooralsnog is er geen financiering voor dit vervolgonderzoek. Het bouwen volgens de principes van Agrodome heeft in elk geval wel het tij mee. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, cradle-to-cradle (C2C), verminderen van CO2-uitstoot, het zijn thema’s die hoog op de agenda staan van de politiek en de publieke opinie. Ze komen bij Agrodome allemaal aan de orde.
Conservatisme
De totstandkoming van het project heeft tien jaar geduurd. In die periode zijn er veel gevechten gevoerd met de handhavers van bouwvoorschriften. Er moest een ware speurtocht worden ondernomen naar leveranciers van het groene bouwmateriaal. Van Dam: “Er is nog veel conservatisme. De toeleveranciers zijn hier nog niet op voorbereid. De vraag wordt vanuit de bouwindustrie eerder ontmoedigd. Gietbeton is immers sneller en het goedkoopst. Maar de milieubelasting van beton is groot.“ Van Dam gaat er van uit dat uiteindelijk het besef wel zal doordringen dat het groene bouwen toekomst heeft. “Er is veel winst te halen met het gebruik van natuurlijke materialen als je massaler produceert met prefab. Een van de winstpunten is dat je lichter kunt bouwen. Maar er moet meer onderzoek komen. Per casus zou je kunnen berekenen hoeveel grondstof je kunt besparen vergeleken met een standaardwoning. Ook de toeleveranciers zouden daaraan kunnen meewerken.”
Wat zal het bewijs voor succes van Agrodome zijn? “Als er navolging komt. De belangstelling is er in ieder geval. Van gemeenten die eco-wijken willen bouwen en van bouwbedrijven die nieuwsgierig zijn. De geluiden zijn goed. We moeten er alleen wel voor oppassen dat dit project niet in een verkeerde idealistische hoek komt. Dan wordt het al snel gezien als niet levensvatbaar. Dat zou jammer zijn. Ik ben ervan overtuigd dat je concurrerend kan bouwen als je meer van dit soort projecten aanpakt.”
Overig Bouwnieuws
|
|