De laatsten zullen de eersten zijn
Bouwnieuws | Door de redactie
Geplaatst: 25-11-2008
Bouwprofessor Hennes de Ridder, hoogleraar Civiele Techniek in Delft, pleit al jaren voor een radicale omslag in de bouw. Zijn boodschap aan toeleveranciers: jullie zijn de sleutel tot een nieuwe en betere manier van bouwen tenminste, als jullie je bewust worden van je eigen kracht. Klaar voor uw ‘wake-up call’?
Door Beyke GorisMet de deur in huis: wat vindt u van toeleveranciers in de bouw?
“Zij zijn ongeveer de enigen van alle partijen in de bouw die snappen hoe de branche eigenlijk zou moeten werken.”
Kijk, dat is goed nieuws. Waarom?
“Als een van de weinigen doen leveranciers aan research en development. Daardoor ontwikkelen ze hun producten ‘bottom-up’ en zorgen zo voor innovatie. Maar hun positie is tegelijk het probleem: ze komen te laat aan bod. Alle andere spelers weten wel dat ze er zitten, maar komen pas langs op het laatste moment.”
Een structureel probleem dus.
“Nog erger: het uitgangspunt van de bouw is per definitie verkeerd. Gebouwen zijn gebruiksvoorwerpen, geen kunstwerken. En de huidige milieucrisis schreeuwt om een duurzamere bouw. Maar momenteel wordt er dramatisch slecht gebouwd: het is niet te koelen, of juist niet te verwarmen, je kunt er niets mee. In Londen wordt meer gekoeld dan verwarmdin dat regenklimaat van ze, dat is toch waanzin? Toeleveranciers hebben verstand van zaken over het wat en hoe van duurzaam bouwen. Ook daarom zijn zij in staat de bouw letterlijk op zijn kop te zetten.”
Wilt u dat uitleggen?
“Graag. Zoals bekend begint elk bouwproces nu nog bij de architect en daalt dan af naar de aannemer, de onderaannemers… en als laatste worden de standaardproducten ingekocht. Maar deze producten zijn eenvoudig te combineren met elkaar. Dit kan uitgroeien tot een familie van combinaties, zodat een steeds groter en completer aanbod ontstaat. Op deze manier kun je heel simpel omhoog komen in de keten. Ikea doet het al. Eerst een toeleverancier van interieurspullen: en nu zetten ze complete huizen in een catalogus. Zo kan het ook in de bouw worden: huizen, bruggen, kantoren, stadions en tunnels uit een boekje kiezen.”
Klinkt toch een beetje science fiction-achtig.
“Nee hoor. Bij Haasnoot Bruggen in Katwijk kun je al bruggen bestellen. Het is goedkoper, foutloos, geen faalkosten, noch arbitrage. En heel winstgevend. Juist toeleveranciers hebben door hun manier van denken de kans om al hun innovaties te combineren tot een innovatief bouwwerk. Degenen aan het begin van de keten, kortom architecten, hebben daar weinig benul van en ook geen boodschap aan. Als het er maar mooi uit ziet, dat is hun belangrijkste criterium. Dan krijg je een prachtige school waar de leerlingen ’s middags met handdoeken in hun nek lopen tegen de warmte die door al dat glas heen brandt.
Als het allemaal zo logisch is, waarom is het dan nog niet in gang gezet?
“Hoe mooi goedkoper en duurzamer bouwen ook mag zijn, economisch gezien is het niet handig. In de bouw zit een enorme weeffout: alles vast willen leggen op een moment waarop dat nog niet kan. Dan creëer je maximale risico’s en houd je alle adviseurs aan het werk. De hele bouw wordt in de tang gehouden door adviseurs die nog nooit voor een bouwwerk verantwoordelijk zijn gesteld. Zij hebben er uiteraard geen baat bij dat het verandert. Vergis je niet, die belangen zijn groot.”
Welke actie moeten toeleveranciers gaan ondernemen die inderdaad hogerop willen komen?
“Mij bellen bijvoorbeeld, als ze dit artikel uit hebben. Hier op de TU Delft lopen genoeg mensen rond die kunnen uitzoeken hoe je complete bouwwerken in de wereld zet. Ik durf te stellen: Investeer in deze promovendi en binnen afzienbare tijd passeren jullie alle spelers die nu zo gefragmenteerd aan het klussen zijn. Al die aannemers hoef je niet meer te bellen: over vijf tot tien jaar kunnen de toeleveranciers van nu zelf grote eindproductleveranciers zijn.”
Is dat niet erg optimistisch?
“Als de toeleveranciers zich bewust worden van eigen kracht, kan het heel snel gaan. Het theoriemodel erachter is al ontwikkeld - het Living Building Concept (LBC). Het gaat er nu om dit in de praktijk te krijgen. Overigens dienen leveranciers van ruwe materialen wel op te passen met zich omhoog te bewegen in de keten. Er is het voorbeeld van de scheepsplatenleverancier die een scheepswerf kocht. Dat was niet slim, want hij kon niet meer aan concurrenten leveren. Maar als je toch al complete scheepssecties levert, bouw dan meteen het hele schip, zou ik zeggen.”
U roept dus eigenlijk op tot revolutie.
“Maar niet om het rebelleren zelf. De crises van deze tijd dwingen tot anders en duurzamer bouwen. Dat heeft weinig meer met idealisme te maken. Je kunt niet onderaan de keten blijven hangen, de concurrentie zal fors scherper worden de komende jaren. Maar grijp gewoon je kansen als toeleveranciers en bundel je kennis en kracht. Want waarom zou een baksteen na 60 of 70 jaar vergruisd moeten worden tot wegenbouwvulling, terwijl hij meer dan 1000 jaar meegaat? Jullie weten als geen ander wat de duurzame mogelijkheden zijn van jullie eigen producten. Breng ze samen en je bent sterker dan wie ook in de bouw.”
Overig Bouwnieuws
|
|