Geen versnippering maar samenwerking vereist voor innovatie
Bouwnieuws | Beyke Goris
Geplaatst: 03-03-2009
Toeleveranciers in dezelfde branche die niet samenwerken, gaan de boot missen. Die gezamenlijke kracht hebben ze namelijk hard nodig. Dat zegt Nico Hendriks, hoogleraar Materiaalkunde en Duurzaam Bouwen aan de faculteit Bouwkunde aan de Technische Universiteit Eindhoven en directeur bij BDA Dak- en Geveladvies, Gorinchem.
Door Beyke Goris
De huidige economie nodigt niet bepaald uit tot innovatie en duurzaamheid.
“Daar ben ik het niet mee eens. Natuurlijk zijn er bedrijven die nu voor het goedkoopst mogelijke gaan. Die komen terecht bij de minder bonafide onderaannemers: dat mondt vaak uit in geknoei, zodat ze extra geld kwijt zijn om de boel weer op te lossen. Maar duurzaam bouwen en innoveren hoeven niet meer geld te kosten dan traditioneel bouwen, het is alleen een kwestie van anders denken. Ik zie dat veel toeleveranciers hier al mee bezig zijn. Bij BDA Daken Geveladvies krijgen we veel opdrachten van toeleveranciers die zoeken naar methoden om sneller en eenvoudiger, dus goedkoper, te bouwen. Veel grote aannemers kiezen innovatieve onderaannemers. Het gezegde luidt ‘elke crisis biedt kansen’. Er zijn veel bedrijven die hierop inspelen: je hoefde maar om je heen te kijken op de BouwBeurs.”
Dat worden dus goede tijden voor de toeleveranciers?
“Ja en nee. De kansen zijn groot voor elke toeleverende sector, maar slechts een paar benutten die kansen ook. Iedereen weet dat de bouwsector innoveert dankzij de toeleveranciers. Het probleem is dat de bedrijven binnen een tak amper samenwerken. Elk ander bedrijf is een concurrent, iedereen verdient het geld voor zich alleen. Als ik bijvoorbeeld kijk naar de gevelwereld: opgeknipt in allemaal deeltjes, met elk een eigen branchevereniging, blaadje, beoordelingsrichtlijnen, ga zo maar door. Er zijn brancheorganisaties voor gevels van glas, prefab beton, metselwerk, hout, metaal. Ze kennen elkaar niet en trekken niet samen op. Dan gebruik je niet de kracht die je gemeenschappelijk zou kunnen hebben. Terwijl ze juist steeds meer met elkaar te maken krijgen.”
Waarom krijgen ze steeds meer met elkaar te maken?
“Tegenwoordig willen architecten prestigieuze gebouwen neerzetten met het liefst tien verschillende geveltypen. Hoe ingewikkelder, hoe mooier, lijkt de huidige trend. Het gaat vaak fout op de overgang van het ene naar het andere geveltype. Neem een metselwerkgevel, die moet aansluiten op een aluminium cassettegevel. Dat zijn twee totaal verschillende producten: wie is verantwoordelijk voor de overgangsconstructie ertussen? In de praktijk voelt niemand zich geroepen. Lekkages en scheuren zijn aan de orde van de dag. Wie ook de dupe zijn van de versnippering, zijn de bedrijven die zich bezig houden met gevelmontage. Zij zitten tussen de aannemer en toeleverancier in en moeten voldoen aan alle eisen die voor al die verschillende platen gelden. Dat is bijna niet waar te maken.”
Ziet u een oplossing voor dit probleem?
“Er moet echt een overkoepelend orgaan komen. Dat vind ik een taak voor de grote jongens, zoals VMRG (Vereniging voor Metalen Gevelbouw) en KNB (dito voor baksteenfabrikanten). Die kunnen zorgen voor meer afstemming in de eisen en bundeling van de krachten. Met meer samenhang zou de branche het zich een stuk gemakkelijker kunnen maken en de ideeën, die er in overvloed zijn, beter te gelde kunnen maken.”
Geldt die versnippering voor iedere toeleverende tak?
“Dat denk ik niet. ‘Toevallig’ ken ik ook de dakenwereld. Die dakbedrijven werken wel goed samen. Al zijn ze allemaal concurrenten van elkaar, ze doen het gewoon. Ze willen samen naar een hoger niveau komen. Voorbeeld: op dit moment is het meervoudig gebruik van daken een hot item: parkeerdaken, begroeiing, er kan van alles op gebeuren. Er wordt nu een dakbestratingsrichtlijn geformuleerd, die specifiek is gericht op gebruikersdaken en groene daken. En ik weet dat iedereen zich hieraan gaat houden, want ze weten dat het in hun belang is. Al gaat het maar een paar keer fout, dat heeft toch gevolgen voor de hele branche. Gevolg is dat geen enkele opdrachtgever zo’n dak nog wil. Kortom, het risico is te groot om het op eigen houtje aan te pakken.”
Ziet u als hoogleraar materiaalkunde en duurzaam bouwen nieuwe ontwikkelingen in de praktijk?
“Er zijn veel bedrijven die werken met nieuwe duurzame materialen. Wat ik vooral een vooruitgang vind, zijn de wat ik composietmaterialen noem: aan de buitenkant metaal – zoals aluminium, koper of zink- en aan de binnenkant polyethyleen. Hier rustte patent op, maar sinds dat eraf is stort iedereen zich erop. Het is mooi te bewerken en levert strakke resultaten op. Ook HPL-achtige producten zijn veelbelovend, met Trespa voorop. Maar daar zit veel kaf onder het koren. Dat is ook zo’n tak die een eenduidige beoordelingsrichtlijn goed kan gebruiken, met controle van een degelijke brancheorganisatie. Helaas wil de Europese Unie tot nu toe nog niet reguleren in deze handel. Hierdoor zijn er veel slechte producten op de markt.”
Nog een mooie tip voor alle toeleveranciers?
“Ik heb er zelfs twee. Ten eerste: stap bij een nieuw product niet in de valkuil van ‘snel de markt op’. Er is veel te weinig prototypeonderzoek. Ik heb vaak te maken met toeleveranciers met een innovatie. In de haast ermee de boer opgegaan, goed onderzoek vaak overgeslagen, waardoor er veel mis gaat. De tweede tip: als je dan zover bent ermee in de praktijk te gaan werken, begin dan met een kleine pilot. Waarom toch moet het eerste het beste project meteen 20.000 vierkante meter zijn? Dan kun je er donder op zeggen dat er kinderziektes ontstaan. Hoe goed het product ook lijkt, je kunt gewoon niet alles voorzien. Goede onderzoeken en testen voorkomen enorme teleurstellingen en dito schadeposten. In elke andere industrie zou het ondenkbaar zijn om zo de markt op te gaan. Niemand is gediend bij een rechtszaak of arbitrage. Die leveren alleen maar verliezers op.”
Overig Bouwnieuws
|
|