Tijdelijke school is meer dan container
Bouwnieuws | Annemieke Diekman
Geplaatst: 11-05-2010
Semi-permanent vastgoed is vrijwel niet meer van bestaande bouw te onderscheiden. Zeker nu er voor tijdelijke gebouwen steeds vaker een architect wordt ingeschakeld. Ziekenhuizen, scholen of winkelketens nemen geen genoegen meer met kant en klare containers als tijdelijke huisvesting. Het oog wil ook wat.In het Oostelijk havengebied in Amsterdam prijkt op de kop van het Java-eiland sinds kort een nieuw schoolgebouw. Voor wie niet beter weet, staat deze school aan het IJ er voor de eeuwigheid. Niets is echter minder waar. Over maximaal vijf jaar zal het gebouw weer zijn afgebroken, om ergens anders weer te worden opgebouwd.
Semi-permanent vastgoed, de naam zegt het al, wordt voor een relatief korte periode neergezet, variërend van een paar weken tot maximaal vijf jaar, hoewel langer soms ook mogelijk is. Alleen geniet je dan niet meer de voordelen van een tijdelijke bouwvergunning. Gebouwen die niet langer blijven staan dan vijf jaar worden door de overheid namelijk beschouwd als tijdelijk. De bouwvergunning stoelt dan op lichtere eisen en kan over het algemeen sneller en makkelijker worden verleend door lokale overheden.
De school op het Amsterdamse Java-eiland is een mooi voorbeeld van tijdelijke bouw zoals je die de laatste jaren veel meer ziet in Nederland: kwalitatief hoog, mooi materiaalgebruik en vaak ontworpen door een architect. Vincent van der Klei, architect bij NAT Architecten uit Amsterdam is verantwoordelijk voor het ontwerp van dit tijdelijke schoolgebouw. “Semi-permanente bouw maakt een behoorlijk snelle ontwikkeling door”, vertelt Van der Klei. “Zelf keek ik er in het begin ook nogal sceptisch tegenaan. De houten keten en vormeloze containers uit de jaren zeventig en tachtig stonden bij mij nog op het netvlies als ik dacht aan systeembouw en prefab. Rechtstreeks uit de fabriek werden deze units ergens neergezet waar tijdelijk ruimtegebrek was. Er kwam geen architect aan te pas en er viel geen eer aan te behalen.”
Verandering
Dat is nu snel aan het veranderen. Opdrachtgevers hechten er volgens hem in toenemende mate belang aan dat tijdelijke huisvesting past in de omgeving. Daarnaast is het belangrijk de bewoners van een dergelijk gebouw kwaliteit en comfort te bieden. Zeker omdat veel gebouwen toch vaak langer blijven staan dan oorspronkelijk gepland. “Kijk naar deze tijdelijke school”, zegt Van der Klei. “Als hij vijf jaar op deze plek blijft, betekent dat voor de kinderen die er nu op zitten dat zij het grootste deel van hun basisschooltijd hier doorbrengen. Dan moet je toch zorgen voor goede huisvesting.”
Dat lijkt goed gelukt bij deze school, waarvan de totale bouwkosten 3,2 miljoen euro bedragen. Het is een bijzonder gebouw geworden, waarvoor hoogwaardige materialen zijn gebruikt. Op een glazen plint is een langwerpige doos geplaatst die aan de buitenkant voorzien is van platen van stoot- en slagvast polycarbonaat. Het glanzende materiaal neemt in de zon alle kleuren aan, van zilvergrijs tot parelmoer en lilapaars. Er is optimaal gebruik gemaakt van de vrijheden die systeembouw toelaat. Zo verspringen de vierkante ramen in verschillende formaten in de gevel, wat een speels effect geeft. “De plaatsing van de ramen doorbreekt het repeterende karakter dat systeembouw vaak met zich meebrengt.” De bouw duurde negentien weken. “Precies op schema. Alle onderdelen die uit de fabriek kwamen werden dezelfde dag nog geplaatst. De moderne aannemer is tegenwoordig eigenlijk een procesmanager.” En wie zich zorgen maakt over de duurzaamheidfactor van tijdelijke bouw: deze school, maar ook veel ander semi-permanent vastgoed kan opnieuw worden opgebouwd op andere plekken.
Snelgroeiend
Niet alleen de kwaliteit ook de kwantiteit van semi-permanent vastgoed neemt de laatste jaren toe. De marktomvang wordt geschat tussen de 500 en 700 miljoen euro. Scholen, zorginstellingen, winkels, bedrijven en zelfs kantoren kiezen in toenemende mate en om uiteenlopende redenen voor flexibele huisvesting. Die keuze wordt gemaakt omdat school of winkel is uitgebrand of wordt gerenoveerd, een bedrijf tijdelijke opslag zoekt voor een eenmalige grote order of vanwege snelle groei van de onderneming op korte termijn, waardoor extra kantoorruimte nodig is. De Hema in Almere koos bijvoorbeeld voor een flexibele winkelruimte van 1700 vierkante meter omdat gewacht moet worden op de realisatie van het nieuwe winkelcentrum voor een permanente stek.
Ook ziekenhuizen kiezen bij uitbreiding vaak voor tijdelijk vastgoed, evenals de overheid in het geval van voorzieningen in Vinexwijken. Daar zie je semi-permanent vastgoed in de vorm van sporthal, scholen, crèches en winkels, totdat die plaatsmaken voor permanente bouw als de wijk voltooid is. En je kunt nu ook logeren in een flexibele hotelkamer in de buurt van grote evenementen of bouwprojecten, waar tijdelijk veel bezoekers of bouwvakkers
onderdak nodig hebben.
Overig Bouwnieuws
|
|