Van Schagen architekten wint de renovatieprijs Gulden Feniks
Bouwnieuws | Door de redactie
Geplaatst: 06-05-2014
 Beeld: Joop Reijngoud Van Schagen architekten winnen de NRP Gulden Feniks in de categorie Low Budget, High Impact voor de transformatie van de Fenixloods II in de Rotterdamse wijk Katendrecht. Het Rotterdamse architectenbureau ontwierp de tijdelijke huisvesting van de circusopleiding Circus Arts van Codarts en het amateurcircus Rotjeknor. De kunst was om met een beperkt budget de oude loods te transformeren tot een tijdelijke locatie voor circusactiviteiten.
De NRP Gulden Feniks wordt jaarlijks door het Nationaal Renovatie Platform uitgereikt aan de beste renovatie- en gebied- en gebouwtransformatieprojecten in Nederland. Het project van Van Schagen architekten is de enige genomineerde in de categorie Low budget, High Impact en unaniem aangewezen als de winnaar. In deze categorie worden bijzondere projecten beoordeeld, die aantonen dat met veel creativiteit en weinig middelen grote effecten bereikt kunnen worden. Volgens de jury is de transformatie van de Fenixloods van grote waarde voor de ruimtelijke omgeving. De Fenixloods II is een van de twee oude overslagloodsen, die Rotterdam wil herontwikkelen voor grootschalige functies en nieuwbouwwoningen. Concrete plannen heeft de stad nog niet. Om leegstand te voorkomen bedachten Van Schagen architekten tijdelijke huisvesting voor beide circusorganisaties onder één dak. Een moderne circusopleiding heeft hoogte nodig. Vooral voor de luchtdisciplines, evenwichtskunsten, acrobatiekvormen en jongleren. In de loods is het plafond van de eerste naar de tweede etage opengemaakt om een hoogte van 12 meter te creëren.
Jury
Jurylid Peter Kuenzli, directeur van Gideon consult, zegt dat de jury van de NRP Gulden Feniks zeer enthousiast was over het transformatieproject van de Fenixloods. 'Belangrijk bij transformatie is dat de functie zo dicht mogelijk bij de aard en mogelijkheden van het gebouw blijft. Zo ontstaan verrassende oplossingen, wat bij de architecten van dit project uitstekend is gelukt”, zegt Kuenzli. 'De Fenixloods is absolute winnaar in de categorie Low budget, High impact. De architecten hebben met creativiteit, zoals slim hergebruik van oude materialen en een beperkt budget, nieuwe huisvesting gerealiseerd voor een leegstand pand, die een bijzondere impact heeft op het omliggende stedelijke gebied. Deze opgave wordt in Nederland steeds vaker aan ontwikkelaars en opdrachtgevers gesteld, iets wat Van Schagen architekten perfect hebben opgepakt', zegt Kuenzli.
Jurylid Esther Agricola, directeur van bureau Monumenten en Archeologie bij de gemeente Amsterdam, legt uit dat de transformatie van de Fenixloods uitblinkt in aspecten zoals beperkt budget, tijdelijkheid en snelle realisatie. 'Over vijf jaar wil Rotterdam het gebouw stevig in de markt zetten. Dus is de afschrijvingstermijn heel kort.' Agricola vindt het knap van Van Schagen architecten dat zij bij de aanpak van de Fenixloods een formule voor de korte termijn hebben bedacht, die op de lange termijn duurzaam zal blijken te zijn. 'Van Schagen architekten hebben vooral oog voor het gebruik. Bij de Fenixloods zijn ze uitgegaan van de basis van het gebouw waarmee elke volgende gebruiker van dit pand, straks uit de voeten kan.' Agricola geeft aan dat het belangrijk is om oude gebouwen in de stad niet nodeloos leeg te laten staan. 'Zeker in de huidige maatschappelijke context. Het is een kunst om binnen de stedelijke ontwikkeling de juiste gebruiker voor het juiste pand te vinden. Als er een match is, loopt de verdere ontwikkeling meestal vanzelf. Dat is bij de Fenixloods duidelijk naar voren gekomen. Dit gebouw staat er al heel lang. Het is fantastisch dat zelfs bij een tijdelijke functie, deze oude loods een stroom kinderen en jongeren naar Katendrecht trekt, waardoor uiteindelijk het gebied een enorme impuls krijgt. Dat is hartverwarmend om te zien', aldus Agricola.
Sober en doelmatig
Van Schagen architekten maakten met weinig budget een bijzonder creatief en oplossingsgericht ontwerp voor de loods. Sander Brand, projectarchitect bij Van Schagen architekten, legt uit dat sober- en doelmatigheid en functioneel voor de huurder de belangrijkste uitgangspunten waren voor deze transformatie. 'De loodsen bestaan uit een utilitaire bouwkundige structuur van kolommen, balken en vloeren. Deze constructie hebben we overeind gehouden en zichtbaar gemaakt', zegt Brand. 'De betonbalkkoppen die tevoorschijn kwamen bij het doorbreken van het plafond voor de centrale hal, zijn in het zicht gelaten. Dat past heel goed in het sfeertje van het gebouw en zijn omgeving.' De oude betonkolommen, balken en de bestaande wanden blijven ruw en onbehandeld. Nieuwe wanden zijn bekleed met gerecyclede, ruwe vurenhouten latten en rode golfplaten afkomstig uit prefab containerunits. De voorheen dichtgetimmerde ramen zijn weer open gemaakt en voorzien van nieuwe terugliggende kozijnen. De oude stalen kozijnen, die behoorlijk waren kromgetrokken, blijven gewoon gehandhaafd. De kantoren en klaslokalen zijn op een nieuwe verdieping geplaatst in de vorm van een entresol. 'Sober en doelmatig zijn sociale woningbouwtermen', legt Brand uit. 'Voor de aanpak van de loodsen beschouwen we deze term eerder als een geuzennaam. Met een exploitatietermijn van vijf jaar is de investeringsruimte niet riant, dus moeten de bouwkundige ingrepen ook eenvoudig zijn.' Deze minimalistische aanpak was voor Van Schagen architekten geen belemmering. 'Dit past juist goed in ons streven om de rauwheid van de loodsen in tact te laten', zegt Brand.
De Gulden Feniksprijs zal op woensdag 4 juni tijdens de PROVADA worden uitgereikt.
Bron: NRP Gulden Feniks
Overig Bouwnieuws
|