De overheid is je beste vriend
Columns | Door Charles Groenhuijsen
Geplaatst: 28-08-2020
 Ik ben van 1954 en heb de politieke pendule heen en weer zien gaan. Toen ik ging studeren was er het PvdA-kabinet Den Uyl (1973 -1977) met een steeds grotere rol voor de overheid. Daar geloven socialisten immers in. Daarna overheerste lang het marktdenken van VVD (Wiegel) en CDA (Lubbers).
De nadelen van de trage, logge overheid werden breed uitgemeten. Er kwam een golf van privatiseringen (energie, OV, PTT, zorg). Leve het kapitalisme en vrije ondernemerschap; weg met de bemoeizucht van overheid en politiek. We kunnen nu terugkijken: Zouden we dat weer zo doen? Ik denk het niet. Toch?
Vanaf pakweg 2000 groeide de twijfel. De bankencrisis van 2008 vergrootte de onzekerheid over de wijsheid van het onbelemmerde marktdenken (“cowboy-kapitalisme”). Dat had wel érg veel nadelen. In deze verwarrende tijd van werkloosheid, faillissementen en Corona hoor je inmiddels weinig pleidooien meer voor ‘n fijn potje VVD-achtig privatiseren. De problemen zijn zo groot dat je overheidssturing broodnodig is. De steunmiljarden overspoelen de economie als een financiële tsunami.
Ondernemers klagen veel en vaak over de stroperige burocratie van de overheid. Dat is begrijpelijk maar ook kortzichtig. Zonder overheidssteun zouden nog eens tienduizenden ondernemers onderuit zijn gegaan. De economie zou dieper in het rood staan. Hoezo vrije markt?
Die vrije markt is grillig en zwaait in korte tijd van groei en bloei naar crisis en recessie. De overheid zorgt voor nog voor ’n beetje stabiliteit en zekerheid. Het is de hoogste tijd grondig na te denken over de balans tussen overheid en vrije markt. Voor de bouw is dat van eminent belang.
Want alles wat jullie bedenken, beslissen en bouwen is voor een groot deel afhankelijk van de overheid: Door allerlei wetten en voorschriften, ruimtelijke ordening en politieke wensen op het gebied van wonen en duurzaamheid. Als de overheid investeert kunnen jullie aan de slag (infra, ziekenhuizen, scholen, woningbouw, renovatie, windmolens en zonneparken, omscholing van werknemers). Het omgekeerde is ook waar: als de overheid níet investeert, krijgt de bouw rake klappen.
U weet het: de verkiezingen komen eraan. Een van de onderwerpen waar ik tot maart 2021 nieuwsgierig naar ben is wat de politieke partijen voorstellen over de collectieve sector. Wat stellen ze voor rond privatisering en marktwerking? Komt er een plan om met gerichte investeringen de Coronacrisis te gebruiken voor het opheffen van de schrijnende tekorten (te weinig huizen, geen groene volledig digitale economie, geen duurzame infra- en energiesector) in Nederland. Dat is de opdracht voor de komende kabinetsperiode.
Maak van je probleem een uitdaging.
En kneed die uitdaging om tot oplossing.
Corona heeft het naïeve ideaal van het liberale marktdenken de doodssteek gegeven. Hoezo vrije markt als Mark Rutte, Wouter Koolmees en Wopke Hoekstra de geldkraan hélemaal opendraaien met hun steunpakket voor ondernemers en werknemers? We liggen met z’n allen op de economische Intensive Care. Mark, Wouter en Wopke zijn de zaalartsen die ons er door heen slepen. Harde keuzes zijn onvermijdelijk. Welke sectoren/bedrijven zijn kansrijk? Waar moeten we vanwege onderliggend lijden afscheid van nemen? De bouw doorstaat die test glansrijk.
Hopelijk krijgen we het wrede Corona-virus snel onder de knie. Dan moet het peperdure pleisters plakken (korte termijn) plaats maken voor een structurele aanpak (lange termijn). Daar kan de bouw op voorsorteren met gedurfd ondernemerschap en innovatieve produkten.
De overheid is de vriend van elke aannemer. Stop even met mopperen op burocratie en ambtenarij. Rutte en zijn opvolgers zijn tot in lengte van jaren jullie grootste en meest kapitaalkrachtige opdrachtgever. Zo’n klant/vriend moet je knuffelen en koesteren. Vergeet voor deze keer maar even die anderhalve meter…
Nederland kan er een schoner en gelukkiger land van worden.
Aan de slag!
Charles Groenhuijsen
www.chgroenhuijsen.com
Overig Columns
|