Over wonen en ‘place’
Columns | Martin Pot
Geplaatst: 28-03-2024
 Lang lang geleden - niet zo ver hier vandaan - stapelde de mens stenen en noemde het een huis; nu, heel veel later, zijn wij geneigd alle vormen van gestapelde stenen te kwalificeren als huis. De huidige problematische status van onze huisvesting kan niemand ontgaan; net als onlangs de verwachting dat de bouwprognoses zo goed als zeker opnieuw niet gehaald zullen worden. Twee in deze uitermate interessante publicaties trokken mede daarom mijn aandacht deze maand.
“Housing is affordable if it is made affordable”
Als eerste; onlangs verscheen de eerste ‘Discussion paper 2024/2’ voorafgaand aan een veelbelovend rapport vanuit de ‘Council on Urban Initiatives’: ‘Modern Housing; An environmental common good.’ auteurs prof. Built Environment Dan Hill en prof. Economics Mariana Mazzucato. Hier slechts een kort maar illustratief citaat: “At the larger scale the industry behind housing must shift towards retrofit reuse and redistribute cultivating new and old skills with circular materials from regenerative sources designed for assembly and disassembly via modular fabrication. At the smaller scale genuine participation in making and re-making housing can be unlocked through self-build adaptive open building systems.” (p.3) De gehele paper focust op de groeiende noodzaak onze woningen fundamenteel anders te denken en te bouwen; door meer de nadruk te leggen op hergebruik, participatie, flexibiliteit, duurzaamheid en opties voor (meer) coöperatief wonen.
Een meer algemeen maar feitelijk parallel artikel werd in januari 2024 opgenomen op het platform ‘Places’; ‘Drawing the line’ van Daniel Barber. Twee citaten: “Architects today are exploring options for reuse retrofit renovation. Becoming expert in repair working with existing structures to take advantage of their embodied carbon to find creativity within new constraints in the heavy historical and material weight of existing conditions: for architects this is a growth opportunity. Or better, a de-growth opportunity.” “Architects have become expert at integrating new technologies into our projects; we’ve adapted to the new parameters, the new challenges of solar panels, passive houses, vertical forests. But it’s all alarmingly naive: this is not an indictment, just historical fact.”
De overeenkomsten zullen met name na lezing van beide volledige teksten helder zijn; waar de eerste de nadruk legt op vooral andere systemen van bouwen en wonen, daar legt de tweede tevens de focus op de immer moeizame relatie tot de (natuurlijke) omgeving. Beiden echter benadrukken het vaak vergeten feit dat ons wonen een activiteit is en geen passieve status; beiden benadrukken de actieve rol van bewoners als bouwers en gebruikers. Elke (nieuw)bouw echter begint met een ‘aantasting’ van de ‘plek’, elke bouw verandert plaats en omgeving om een ruimte te creëren die afstand neemt tot diezelfde plek. Het is dan ook mede daarom dat dit alles ‘alarmingly naive’ is; een huis is niet per definitie slechts een stapel stenen maar primair de rechtmatige omgeving die ons een ‘affordable’ thuis verschaft. Veranderende omstandigheden dwingen ons al veel langer deze naiviteit om te zetten naar een fundamenteel andere benadering, voorbij het stapelen van stenen.
Martin Pot is een onafhankelijke onderzoeker, denker en schrijver, woonachtig en werkzaam in Rotterdam. Hij studeerde aan de Technische School in Rotterdam en behaalde zijn Master in Interieurarchitectuur & Ruimtelijk Ontwerp aan de Willem de Kooning Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam.
https://martinpot.eu/
Overig Columns
|