Rijk rekenen
Columns | Door Peter Fraanje
Geplaatst: 23-05-2013
 Ik geloof het niet. Het Woonakkoord helpt een beetje – zo blijkt uit onderzoek van het Economisch Instituut Bouwnijverheid. De schade als gevolg van de verhuurdersheffing bedraagt geen 1 miljard per jaar (Regeerakkoord), maar ‘slechts’ 300 miljoen (Woonakkoord) zo becijferen de Amsterdamse economen. Gelooft u het? Nu de verhuurderheffing is teruggebracht van twee miljard naar 1,75 miljard gaan de corporaties weer investeren zo blijkt uit de spreadsheets.
Dus houdt dit kabinet halsstarrig vast aan het plannetje om die corpo’s een lesje te leren. Wij van de praktijk weten dat het zo niet werkt. Geen van de corporaties heeft de telefoon gegrepen en gebeld dat de projecten nu weer uit de ijskast worden gehaald. Iedereen wacht af. Investeren is een zaak van vertrouwen, van niet over een nacht ijs, van zelf aan het stuur. Lang het hoofd gebroken over hoe het nou toch kan dat veel van de dames en heren in dit kabinet toch zo’n bord voor de kop kunnen hebben. Je wilt de ander begrijpen om zo tot een oplossing te komen.
Het heeft alles te maken met een groot geloof in cijfertjes, in statistieken, in tabellen en modellen. Blok c.s. geloven echt in cijfers, het zijn spreadsheetfetisjisten. Als dit uit het model komt dan gaat het ook zo in de praktijk. Als je plan niet door het Centraal Plan Bureau is doorgerekend tel je niet mee, zo weten we in verkiezingstijd. Niet dat die modellen echt goed kunnen voorspellen. Opperrekenmeester Teulings gaf in 2009 al toe dat het CPB ‘slecht is in het voorspellen’. Het CPB zat er de afgelopen dertig jaar vrijwel altijd naast. Juist wanneer voorspellingen het hardst nodig zijn, bijvoorbeeld in tijden van crisis, loopt het CPB achter de feiten aan. Zo voorspelde het CPB zeven keer een toename van de groei, terwijl deze in werkelijkheid afnam. In 2008 dacht CPB dat de economie zou groeien met meer dan 1 procent, terwijl de economie in werkelijkheid 4 procent kromp.
Sinds 2008 wordt jaar op jaar economisch herstel aangekondigd; recent werd bekend dat er pas volgend jaar groei wordt verwacht en dat de economie dit jaar verder krimpt. Het lijkt op een weerman die blindelings vertrouwd op de thermometer en vergeet om even buiten te kijken en te voelen hoe koud het is. Het geeft te denken dat de voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in actie moet komen om de cijferaars van het planbureau te wijzen op hun tekortkomingen in hun modellen: uit een ander CPB-model kwam naar voren dat investeren in onderwijs niet loont… Je kunt hier om lachen (of huilen) maar ondertussen gaan prachtige innovatieve bedrijven failliet, worden ultramoderne productielijnen stilgelegd en worden vakmensen ontslagen. Nederland slaat een modderfiguur op het vlak van duurzaamheid en onze klanten, mensen die willen wonen, werken en verzorgd willen worden, kunnen geen kant op.
Dit kabinetsbeleid maakt meer kapot dan je lief is. Elke week dat deze impasse op de woningmarkt voortduurt veroorzaakt structurele schade aan de bouwindustrie en aan de Nederlandse economie. Tot voor kort had de bouw het nuchtere commentaar van Taco van Hoek van het EIB aan haar zijde. Overtuigend werd vorig jaar op het EIB congres gepresenteerd dat we ons niet zo druk moesten maken over onze nationale hypotheekschuld, die nu de babyboomers massaal met pensioen gaan, snel zal slinken. Sympathiek en wijs was de oproep begin dit jaar om een miljard te investeren in de bouw en zo de economie weer op gang te brengen.
Ook het EIB moet haar eigen prognoses al een aantal jaren in negatieve zin bijstellen: eerst zou er herstel optreden in 2010, 2012, nu in 2014 of 2015… Je zou verwachten dat men wat voorzichter zou zijn met de resultaten van de berekeningen van de effecten van het Woonakkoord, maar nee. ‘De schade valt mee’. Er is weer meer investeringsruimte (maar dat wil niet zeggen dat je gaat investeren), er kan meer huur worden gevraagd (maar dat wil niet zeggen dat je het kan innen) en de ‘scheefwoners’ – lelijk woord trouwens – kunnen worden opgezadeld met hoge huren (maar dat wil niet zeggen dat ze gaan verhuizen). Ook de directeur van het EIB is een cijferfundamentalist geworden.
Benjamin Disraeli (wie kent hem nog?) stelde lang geleden al dat: “There are three kinds of lies: lies, damned lies, and statistics’. De werkeloosheid loopt op, de economie krimpt en de roep van ondernemend Nederland om te investeren (om die investeringen daarna snel terug te verdienen) wordt niet gehoord. Dit kabinet rekent zich rijk. Met modellen, tabellen en grafieken. Dit kost tijd, kostbare tijd, en brengt onnodig schade toe aan economie en samenleving.
Overig Columns
|