Van klein denken krijg je grote spijt
Columns | Charles Groenhuijsen
Geplaatst: 07-11-2023
 Zou er een toverformule voor zijn? Een combinatie van Hollandse gezelligheid en Chinese daadkracht? Wij Nederlanders hechten aan gemoedelijkheid en kleinschaligheid. De Chinezen denken anders: ze bouwen in ijltempo splinternieuwe miljoenensteden waar gezelligheid even zeldzaam is als een regenwoud in de Sahara.
Er is ook een overeenkomst tussen China en Nederland: schaarste aan goede, betaalbare woningen. Hoe kom je in vredesnaam aan die honderdduizenden nieuwe woningen? Minister Hugo de Jonge trekt er een blij gezicht bij, maar denkt u echt dat hij zijn beloftes voor al die nieuwe huizen waarmaakt? Nee, ik ook niet. En het CDA staat in sommige peilingen op vier zetels… Ooit was hun slogan: “We run this country”. En nu? “We ruin this party”. Zonder CDA en Hugo moeten we intussen wél een oplossing vinden.
Hoe ingewikkeld wil je het maken? De analyse is simpel: We hebben in Nederland te veel boeren met land en te veel burgers zonder huis.
Als je nuchter nadenkt ontkom je niet aan het bouwen van nieuwe steden. Mooi hoor, nieuwe wijken bij bestaande steden, maar daarmee haal je de benodigde aantallen niet. En ik zou zeggen: zoek de ruimte op!
Ik typte bij Google daarom in: “Waarom bouwen we geen nieuwe steden?” Oei, dan zie je onmiddellijk dat we in Nederland en niet in China zijn. Een bonte verzameling deskundigen is tégen nieuwe steden: ze zijn te eenvormig en er zijn geen banen in de buurt. We willen ook geen versie 2.0 van al die Vinex-achtige reservaten. Daar is een overvloed aan trapveldjes, klimrekken en wipkippen, maar geen stadse óf dorpse gezelligheid? Ik vind het onzinnige argumenten. We leven in 2023 en hebben daar toch warempel wel wat van geleerd. Niet dan?
En wat we van de Chinezen zeker moeten leren? Gróót denken. Geen politiek gemillimeter. In het verleden hebben in Nederland een paar keer wél groot gedacht. In de 17e eeuw al toen we de eerste droogmakerijen aanlegden. De Amsterdamse grachtengordel was in zijn tijd ook zo’n project. Of veel later met de Afsluitdijk die de polders mogelijk maakte, waar nu honderdduizenden mensen wonen. Maar wat was er ook toen een hoop gezeur voordat de Zuiderzeewet in 1918 tot stand kwam. Gelukkig hebben we toen de doemdenkers stil kunnen krijgen. Er kwam in 1916 nog wel een heftige januaristorm met veel overstromingen en dijkdoorbraken aan te pas om de twijfelaars van toen te overtuigen. Zouden we nu de Deltawerken hebben gehad zonder de watersnoodramp van 1953? Ooit spijt gekregen?
De les: van klein denken krijg je bijna altijd grote spijt. Wacht dus niet op een ramp om het te realiseren. Er zijn al te veel gemiste kansen: Hadden we 60 jaar geleden toch maar besloten om Schiphol in de polder of voor de kust te leggen, of de A10 bij de Zuidas in Amsterdam ondergronds te duwen, net als het vernieuwde Utrecht CS. Onmogelijk, onhaalbaar? Wat als in Parijs, Londen, New York, destijds niet het lef was geweest om een groot metronet aan te leggen? In Hong Kong kwam op een deels opgespoten eiland een kolossaal, nieuw vliegveld. Het kán, als je ophoudt met bestuurlijk gemiauw.
Er zijn altijd 100.000 redenen te bedenken om zoiets níet te doen. Er is er één om het wel te doen: over 25 jaar zijn we er blij mee. In zo’n nieuwe stad kunnen we alle inzichten van de 21ste eeuw gebruiken om iets prachtigs te maken. Groot, groen en gezellig gaan best samen. Heus waar. Wij kunnen dat.
We all run this country.
Charles Groenhuijsen
Reacties, suggesties: charlesgroenhuijsen@gmail.com
Overig Columns
|