Waar zijn de normen voor duurzame inkoop?
Columns | Lex de Bruijn
Geplaatst: 23-02-2011
 Er heerst in de bouwsector onduidelijkheid over de praktische consequenties van duurzaam inkopen. Wat zijn de beoordelingscriteria waar het gaat om duurzaam hout? Of om CO2-neutrale betonproducten? En hoe zwaar weegt duurzaamheid als criterium mee in het aanbestedingsproces?Door Lex de Bruijn
Nu de rijksoverheid heeft aangegeven dit jaar voor 100 procent duurzaam inkopen te gaan is het de hoogste tijd om helderheid te hebben over definities, criteria en ratingsystemen. Hoewel iedereen het er schijnbaar over eens is dat duurzaam beter is, woedt intussen een hevige strijd tussen aanhangers van certificering en zelfverklaring. Aanleiding daarvoor is de recente publicatie van de richtlijn ISO26000. Deze wereldwijde richtlijn van 140 bladzijden heeft weliswaar de nodige potentie, maar vertraging en bureaucratisering liggen op de loer.
Effectief
Verduurzaming van het aanbod, duurzaam inkopen en het bereiken van maatschappelijke doelstellingen kunnen pas echt effectief plaatsvinden wanneer overeenstemming bestaat over uitgangspunten en operationele definities. ISO26000 biedt weliswaar een handreiking, maar geen normering. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) heeft daarentegen betrekking op een veelheid aan onderwerpen waarvan het onderlinge belang niet makkelijk wetenschappelijk is vast te stellen. De maatschappelijke verantwoordelijkheid voor waterverbruik is voor een architect nu eenmaal anders dan voor een aannemer. MVO is geen afvinklijstje, het is een voortdurend verbeterproces op maat. Van gloeilamp naar spaarlamp naar ledlamp. Certificatie, zoals de MVO Prestatieladder, is wel een afvinklijst. Goed voor het dossier, maar zonder veel impact op de ambities van leveranciers en inkopers om echt werk te maken van duurzaam ondernemen. En om de bedrijfsvoering te verbeteren op die punten die passen bij de eigen bedrijfsstrategie.
Zelfverklaringen
In een zelfverklaring kan een bedrijf maatregelen aankondigen die passen bij de specifieke onderneming. Ondernemers kunnen zich onderscheiden door duurzaamheidambities te formuleren voor onderwerpen die voor hen van belang zijn, zoals het hergebruik van bouwmaterialen, energiebesparende concepten of het realiseren van CO2-neutrale gebouwen. Van de inkopende partij wordt verwacht dat deze een veelheid aan zelfverklaringen doorneemt en beoordeelt. In de praktijk belandt ook de zelfverklaring vaak in het dossier, zonder dat sprake is van het realiseren van duurzaamheidwinst. Kortom, er zijn vele initiatieven, maar inkopers zijn er onvoldoende mee geholpen. En duurzaamheid evenmin. Daardoor komen onvermijdelijk de duurzaamheidambities in het geding. Een oplossing ligt volgens mij dan ook in systemen die het bedrijven mogelijk maken op basis van onafhankelijk getoetste informatie leveranciers te vergelijken op die criteria die voor hun bedrijf belangrijk zijn. Een dergelijk onafhankelijk ratingsysteem, dat vergelijkenderwijs duurzaamheidprestaties van inkopers aangeeft, de identiteit van elk bedrijf respecteert en maatwerk biedt in kennis- en informatie-uitwisseling. Dat systeem is nu ontwikkeld door Fira.
Scherp
De sleutel tot een duurzamere wereld ligt echt bij het bedrijfsleven. De bouw- en installatiesector hebben de positie om een echt verschil te maken. Recente onderzoekresultaten uit het Duurzaamheidkompas 2010 en Dossier Duurzaam 2010 geven aan dat het bedrijfsleven zich op het gebied van duurzaamheid veel actiever en verantwoordelijker kan en moet opstellen. Consumenten en afnemers verwachten of vereisen dat; de overheid wordt in dat opzicht ook steeds stringenter. Door het aanbieden van onafhankelijke, toetsbare en transparante gegevens over duurzame producten of diensten ontstaat ongetwijfeld een efficiënter inkoopproces, waarmee duurzaamheid op de langere termijn gebaat is. Zo komt ook het streven van de rijksoverheid om 100 procent duurzaam in te kopen dichterbij. Concurrentie tussen certificering, zelfverklaring, vragenlijst en een onafhankelijk ratingsysteem houdt alle partijen scherp. Daar kan de duurzame samenleving nog baat bij hebben.
Overig Columns
|
|