Zwaar verouderde architectuur
Columns | Charles Groenhuijsen
Geplaatst: 06-12-2023
 Mijn vrouw heeft een paar talenten; succesvol op koopjes jagen is er één van. Ze kan als geen ander schoenen, laarzen, jurken en truien uit de collectie van vorig jaar opsporen. Voor een schijntje van de oude prijs.
Je hebt vrouwen die hun man voorrekenen dat je - als schoenen van €200 nu voor €100 over de toonbank gaan - je €100 hebt verdiend. Néé natuurlijk! Ze hebben nog steeds €100 uitgegeven aan schoenen die ze hoogstwaarschijnlijk niet nodig hebben. Mijn vrouw kent haar eigen zwakte (een lichte variant van koopziekte) en komt niet met dat soort smoesjes aan.
Haar sterke kant? Dat het haar niks kan schelen dat die afgeprijsde spullen uit de collectie van vorig jaar zijn. Gelijk heeft ze. Ik heb nog nooit een vrouw zien lopen waarvan ik dacht: Asjemenou, die durft met schoenen uit de collectie van vorig jaar over straat te gaan! Dan moet je wel lef hebben zeg! De modesector houdt zichzelf in stand door ons wijs te maken dat het elk jaar anders moet: strakke/wijde broeken, korte/lange rokken, sombere/frisse tinten. Zo houd je de omzet op peil. Verspilling dus.
Dat brengt me op architectuur. Ik heb me een jaar geleden in een column (“Tijdloos is niet smakeloos”) al eens boos gemaakt over spuuglelijke nieuwbouw in Nederland. Het is altijd fijn gelijk te krijgen van iemand die er verstand van heeft. Ik sprong blij verrast op toen ik in het AD las: ‘De laatste generatie woningbouw is verschrikkelijk’. De Amerikaanse architectuur-criticus Aaron Betsky is meedogenloos in zijn oordeel over Nederlandse ontwerpen.
Hij richt zijn pijlen ook op de ontwerper van Amare, een nieuw theater in Den Haag. Daar stond het Danstheater (architect OMA / Rem Koolhaas) maar dat moest tegen de vlakte. Het was een gebouw uit de jaren tachtig. Het ontwerp was destijds – lees ik – spraakmakend; “een van de mooiste theaters van Nederland”. En uit de jaren tachtig dus. Da’s best jong. In architectuurland staat dat gelijk met de modecollectie van vorig jaar. Maar ja, het is oude meuk. Niet meer van deze tijd. Hup, de sloopkogel ertegenaan.
Bij woningbouw zien we hetzelfde. Veel wijken van vijftig jaar oud zijn al verouderd. Gelukkig zijn er nu nieuwe kansen. We hebben immers een tekort van 100-duizenden huizen. Wat een uitdaging! “Elk nadeel heb z’n voordeel”, zei volksfilosoof Johan Cruijff al. Laten we nu stoppen met bouwen voor een levensduur van amper vijftig jaar.
We vragen een groep architectuurstudenten uit te zoeken wat bewoners van hun huis vinden. Zeventiende of negentiende eeuw, Jaren Dertig, Vinex, Nieuwe Lelijkheid. Wat vinden ze mooi en wat lelijk? Architecten van eigentijdse en eigenzinnige ontwerpen (dán moet je oppassen) die slecht scoren, geven we voor straf nooit meer een overheidsopdracht. Gemeenten hebben dan populaire ontwerpen bouwklaar op de plank liggen. Beter goed gejat dan slecht bedacht. Dan worden woonwijken minder hip, maar wel tijdlozer. En goedkoper.
Qua tijdloze omgeving heb ik trouwens makkelijk praten. Op deze koude decembermorgen kijk ik uit over een licht besneeuwde binnenstad van Utrecht - ons huis dateert uit de late middeleeuwen - met veel zwáár verouderde architectuur. Maar wat mooi nog altijd! Of zoals Cruijff zei: ‘Je gaat het pas zien, als je het doorhebt’. Elke stadswandeling door al die oude zooi is een traktatie. Ik ga zo meteen lekker naar buiten. Ik ga een nieuwe winterjas kopen. Zijn er nog ergens goedkope restjes uit zwáár verouderde collecties?
Charles Groenhuijsen
Reacties, suggesties: charlesgroenhuijsen@gmail.com
Overig Columns
|