De architectuur van emoties – de invloed van gebouwontwerp op ons welzijn
Productnieuws | Door een onzer verslaggevers
Geplaatst: 09-01-2025
Architectuur roept van oudsher emoties bij mensen op. Kathedralen riepen ontzag en nederigheid op, monumentale staatsgebouwen een gevoel van macht en minimalistische ruimtes harmonie en vrede. Hoe verhoudt de duurzame bouw zich tot de impact van gebouwen op onze emoties?
Al in de jaren '50 van de 20e eeuw werd de impact van de bouw op de psyche opgemerkt. Massale, esthetisch onaantrekkelijke gebouwen uit die tijd begonnen stress op te wekken of gevoelens als eenzaamheid, isolatie of verveling te versterken bij de mensen die er woonden. De hedendaagse benadering van architectuur, ook wel 'architectuur van de emotie' genoemd, gaat verder dan esthetiek alleen en richt zich op de invloed van ruimtes en gebouwen op onze psyche, gezondheid en sociale relaties. Dus hoe beïnvloedt het vormgeven van een ruimte met licht, materialen of de indeling ervan onze emoties?
Vila Veseli nad Moravou, Tsjechië. Toegepaste systemen MB-77HS HI, MB-86 Paneeldeuren, MB-86 SI
Licht – de belangrijkste boodschapper van welzijn
In landen zoals Nederland, waar de winterse dagen kort zijn en er in een groot deel van het jaar weinig natuurlijk licht is, is voldoende toegang tot daglicht bijzonder belangrijk. Toegang tot natuurlijk daglicht bevordert de productie van melatonine en serotonine in ons lichaam, wat gunstig is voor ons dagritme, slaapkwaliteit en algehele welzijn. Hoe kan het aandeel ervan worden verhoogd voor mensen die het grootste deel van de tijd binnen zitten?
Grote beglazing
Gebouwen in Nederland en heel Europa maken steeds meer gebruik van grote beglazingen om de toegang tot daglicht te maximaliseren. Glazen gevels laten niet alleen licht binnen, maar zorgen ook voor visueel contact met de omgeving, wat gevoelens van isolatie vermindert en de stemming verbetert. Of het nu gaat om een woongebouw of een kantoor; het maximaliseren van de toegang tot natuurlijk licht is het beste wat een architect kan doen voor het welzijn van de toekomstige gebouwbewoners.
"Bij Aluprof ontwerpen we met beglazing met groot oppervlak in gedachten. De verbindingsstukken die worden gebruikt in de glazen gevels van het MB-SR50N systeem maken het gebruik van beglazing met groot oppervlak mogelijk, waarbij de opvulling van de vaste module tot 1100 kg kan wegen. In het geval van terrasschuifdeuren in het MB-82HS systeem konden we een maximaal vleugelgewicht bereiken van 600 kg, wat ook beglazing met groot oppervlak mogelijk maakt. En dat alles onder naleving van de relevante normen voor thermische isolatie", vertelt Ralph van der Kooij, Sales Manager bij Aluprof Nederland BV.
Screens en raamafschermingen
Beglazing met groot oppervlak heeft echter ook zijn uitdagingen. Denk daarbij aan overmatige opwarming van het interieur in de zomer en verblinding door het licht. Ook daar is een oplossing voor: zonneschermen! Met buitenjaloezieën (bijv.
Terras- en dakbeheer
Een andere optie is om uitgebreid gebruik te maken van de beschikbare ruimte. Groene terrassen en daken, die recreatiemogelijkheden bieden, zijn een andere optie om meer toegang tot de buitenlucht te krijgen en mensen aan te moedigen om buiten te verblijven.
"Bij het ontwerpen van de MB-OPENSKY 120 pergola hebben we ons laten leiden door het idee om activiteiten in de buitenlucht aan te moedigen en sociale relaties aan te gaan. De pergola is gemaakt van geëxtrudeerd aluminium en heeft een beweegbare overdekking, een verborgen drainagesysteem in de palen en een in de structuur ingebouwde aandrijving. Bovendien kan de pergola worden uitgebreid met SkyRoll zijdelingse zonwering of verlichting. Het resultaat? Er wordt een buitenruimte gecreëerd die uitnodigend is om samen te verblijven, ongeacht de weersomstandigheden en zowel op privé- als kantoorlocaties," legt Michiel van Duren, Managing Director bij Aluprof Nederland BV, uit.
Pergola MB-Opensky 120
Bouwmaterialen – neutraliteit voor de gezondheid als topprioriteit
Volgens de richtlijnen van de WHO zijn vier belangrijke factoren verantwoordelijk voor luchtvervuiling in woningen of kantoren:
- de bouwmaterialen die zijn gebruikt voor de constructie van het gebouw en de materialen die zijn gebruikt voor de binnenafwerking,
- elektrische huishoudelijke apparaten,
- radiatoren en verwarmingssystemen,
- dampen afkomstig van het koken.
Er wordt aangenomen dat de grootste bedreiging voor de gezondheid en het mentale welzijn de bouwmaterialen zijn, en dan met name hun radioactieve en chemische aspecten. Tot de grootste bedreigingen behoren:
- benzeen,
- formaldehyde,
- kooldioxide.
Deze zijn voornamelijk afkomstig van textiel, oplosmiddelen, kleefstoffen en beton, die hun deeltjes in de lucht uitstoten.
Het gebruik van ecologische bouwmaterialen vermindert het risico op ziekten aanzienlijk en verhoogt zowel de fysieke als mentale levenskwaliteit van de bewoners.
"Hierbij moet worden opgemerkt dat aluminium dat gebruikt wordt in gevels, ramen of deuren geen gezondheidsrisico's met zich meebrengt. Het is een niet-giftig materiaal. Onderzoeken tonen geen verband aan tussen de aanwezigheid van aluminium in gebouwen en gezondheidsproblemen voor de bewoners", aldus Ralph van der Kooij, Sales Manager bij Aluprof Nederland BV.
Het enige waar je op moet letten bij het uitrusten van een flat of woning met luchtdichte en warme aluminium ramen en deuren, is regelmatige ventilatie van de kamers, omdat gecondenseerde waterdamp en overmatige vochtigheid kunnen leiden tot een lagere luchtkwaliteit. Dit is echter niet het gevolg van het aluminium zelf, maar van de zeer hoge luchtdichtheid van raamschrijnwerk van dit materiaal.
Bij het ontwerpen van onze systemen voor ramen en deuren besteden we dan ook aandacht aan dergelijke problemen, voegt de expert toe. Om die reden hebben aluminium gevels in systemen zoals MB-MT50N of MB-MM50N individuele drainage en ventilatie voor elk opgevuld gebied, terwijl ze tegelijkertijd worden gekenmerkt door een zeer goede water- en winddichtheid.
Hourglass, Amsterdam, Nederland. Toegepaste systemen: MB-86 SI, MB-SR50N, MB-SR60N
Ruimte en de organisatie ervan – activiteit, beweging, communicatie
Het welzijn van gebruikers van faciliteiten wordt sterk beïnvloed door de manier waarop hun interne ruimte en omgeving worden gebruikt. Duurzame ontwerpen gaan steeds meer vóór open, multifunctionele ruimtes die menselijke interactie en een gemeenschapsgevoel stimuleren.
Architecten richten zich op het ontwerpen van multifunctionele ruimtes die gemakkelijk kunnen worden aangepast aan verschillende behoeften dankzij mobiele scheidingswanden of specifieke ruimte-indelingen. Ze ontwerpen passages en wandelpaden die fysieke activiteit ondersteunen, wat ook weer een positief effect heeft op emoties.
"Eén zo'n gebouw dat verschillende activiteiten samenbrengt is het Hourglass-gebouw op de Zuidas in Amsterdam, dat aluminium ramen met Aluprof-systemen gebruikt. Het is een gemengd project: een kantoor en hotel plus extra horecaruimte. De gemeenschappelijke ruimtes zijn ontworpen om sociale interactie en gemeenschapsvorming te stimuleren", vertelt Michiel van Duren, Managing Director bij Aluprof Nederland BV.
Control the climate, control the costs en… control the emotions
Het combineren van esthetiek met functionaliteit en het centraal stellen van het welzijn van de gebruikers is een benadering die niet alleen steeds belangrijker zal worden maar in de toekomst ook zijn vruchten zal afwerpen voor nieuwe generaties gebruikers. Daarbij mag ook de natuur niet uit het oog worden verloren, want het is immers onze onmisbare plicht om goed voor haar te zorgen. Gelukkig kunnen we het klimaat, de kosten en de impact van gebouwen op het welzijn van gebruikers beheersen door moderne en duurzame bouwtechnologieën te gebruiken. De huidige Aluprof-campagne "Control the climate, control the costs", met als ambassadeur de internationale voetbalscheidsrechter Szymon Marciniak, herinnert ons hieraan.
Deze en andere innovatieve oplossingen, die esthetiek combineren met functionaliteit en zorg voor het welzijn van gebruikers, worden door Aluprof gepresenteerd op de BAU 2025 beurs in München van 13-17 januari (stand 528 in hal B).
Overig
|